Lees verder
Op vrijdag 18 januari 2019 vond het 21ste Nationale Longkanker Symposium plaats in “De Koepelkerk” in Amsterdam. Dit longkanker symposium is bedoeld voor medisch specialisten met interesse in longkanker, met name longartsen, medisch oncologen, radiotherapeuten, chirurgen en verpleegkundig specialisten. In het ochtendprogramma spraken nationale en internationale specialisten over de nieuwste ontwikkelingen. In de middag was er een discussie over longkankerscreening in Nederland. Lidia Barberio van Longkanker Nederland was een van de deelnemers en gaf haar reactie namens onze patiëntenorganisatie.
Longkankerscreening in Nederland
Tijdens de discussie ging het over of er wel of niet een screening naar longkanker moet komen. Hierbij kan longkanker door een jaarlijkse CT-scan bij mensen met een hoog risico op longkanker, vroeg worden opgespoord. Naast Lidia Barberio van Longkanker Nederland, gaven ook andere partijen hierover hun mening. Dit waren onder andere Joost Zaat (Wetenschapsjournalist, NTVG, Wanda de Kanter (Stichting Rookpreventie Jeugd) en Harry de Koning (ErasmusMC).
Barberio: “Het is ontzettend belangrijk dat er over dit onderwerp wordt gesproken. Is de discussie echt nodig? Laten we vooral met z’n allen kijken hoe we kunnen zorgen dat het vroeg opsporen van longkanker en voorkomen van longkanker mogelijk wordt.” Namens Longkanker Nederland geeft ze onze standpunten weer.
Niet roken
De beste manier om longkanker te voorkomen is dat mensen niet beginnen met roken. Longkanker Nederland is groot voorstander van meer aandacht voor het stoppen met roken. Wij zijn daarom partner van Alliantie Nederland Rookvrij. Ook is het belangrijk dat mensen toegang hebben tot de meest effectieve stoppen met roken programma’s. Stoppen met roken is erg lastig. We gunnen iemand die gaat stoppen een goede kans om dit ook vol te houden. Ook om zoveel mogelijk effect te hebben bij een longkankerbehandeling is het belangrijk dat iemand stopt met roken.
Bijna een kwart van de Nederlandse bevolking van 18 jaar of ouder rookt. Dit zijn 3,1 miljoen mensen. 80% wil stoppen maar slechts 33% stopt 24 uur of langer. Slechts 8% van de stoppen met roken pogingen gebeurt onder professionele begeleiding. Het meer actief aanbieden van effectieve stoppen met roken programma’s is dus nodig. Samen met onze partners, Longalliantie Nederland (LAN) en het Longfonds sporen we zorgverleners aan om alleen de meest effectieve programma’s aan patiënten aan te bieden en zorgverzekeraars om alleen deze goede programma’s in te kopen. Screening en stoppen met roken zou, wat Longkanker Nederland betreft, hand in hand moeten gaan.
Eigen schuld
Soms wordt er geroepen dat mensen die roken zelf schuldig zijn dat ze longkanker kunnen krijgen. Dat zij daarom geen recht zouden hebben op een vroege opsporing van deze ziekte. Als we op die manier gaan denken kunnen we veel mensen het recht op zorg gaan ontzeggen. ‘Beweeg je te weinig, eet je slechte voeding, werk je te hard? Geen zorg voor jou!’
Roken is een verslaving, dat is ook een ziekte. En longkanker is een hele ernstige ziekte. Het aantal sterfgevallen door longkanker per jaar is hoger dan dat van darm-, huid- en borstkanker samen. Niemand verdient longkanker.
Ingewikkeld
Het opsporen van patiënten met longkanker is ingewikkelder dan een bevolkingsonderzoek naar bijvoorbeeld borstkanker. Bij opsporing van borstkanker wordt iedereen van een bepaalde leeftijd opgeroepen voor het onderzoek. Bij opsporing van longkanker zorgen het lang en veel roken ervoor dat je een hoger risico hebt. Maar wie zijn die mensen en hoe kun je deze mensen zo goed mogelijk bereiken?
Om tot een succesvol bevolkingsonderzoek naar longkanker te komen is het van belang dat informatie, logistieke en financiële zaken goed geregeld zijn. Wie behoren tot de doelgroep en hoe worden deze personen uitgenodigd voor de screening? Samenwerking met huisartsen hierin is essentieel. Het zal heel wat werk kosten om dit goed te regelen. Daarom is Longkanker Nederland erg blij met het initiatief van het Radboud UMC om dit ter voorbereiding op een landelijke screening in de praktijk te gaan oefenen. Als patiëntenorganisatie werken wij hieraan mee.
Toekomst
Bij de NELSON studie, de 10 jarige studie naar jaarlijks screenen van mensen die een hoog risico hebben op longkanker, zie je dat stadium Ia - waarbij er een tumor is van maximaal 3 cm - bij 50% van de mensen die jaarlijks zijn gescreend, de tumor wordt gevonden. Normaal is dat bij minder dan 10% het geval. Het aantal mensen dat na vijf jaar nog leeft bij stadium Ia met niet-kleincellige longkanker is 68%. Bij stadium IV is dat 4% (bron IKNL).
Barberio: “De CT scan is de start. In de toekomst zijn mogelijk andere middelen beschikbaar die voor eenvoudiger en goedkoper screenen zorgen. En die minder belastend zijn voor patiënten, zoals de e-nose* en bloedonderzoek. Daar kunnen we alleen niet op wachten. Jaarlijks overlijden meer dan 10.000 mensen in Nederland aan longkanker. Wanneer we hen door middel van een CT scan een vooruitzicht kunnen bieden doordat ze nu door deze vroegtijdige opsporing nog 5 jaar kunnen leven in plaats van binnen een jaar overlijden, dan is dat een hele mooie stap.”
*E-nose is een ‘elektronische neus’ die door wetenschappers wordt gebruikt om ziektes op te sporen. De elektronische neus is een soort blaastest waarbij je vijf minuten in een meetapparaat ademt. Dit onderzoek kan makkelijk worden toegepast. In de toekomst kan de e-nose mogelijk worden gebruikt als hulpmiddel bij de diagnose van andere longaandoeningen zoals longkanker.