Lees verder
Elk jaar staat de maand oktober in het teken van stoppen met roken, oftewel Stoptober. Het is lastig om blijvend te stoppen met roken. Longartsen Wanda de Kanter en Pauline Dekker weten hier alles van. Ze zetten zich al jaren in om ervoor te zorgen dat mensen niet gaan roken. Ook hebben ze Stichting Rookpreventie Jeugd opgericht. Speciaal in deze maand geven Wanda en Pauline ons antwoord op de 8 belangrijkste vragen rond het thema stoppen met roken. Wil je ook stoppen met roken? Doe er dan je voordeel mee!
1. Wat zijn jullie tips om blijvend te stoppen met roken?
Wanda: “Je kunt pas goed stoppen met roken als je weet dat het eigenlijk om een verslaving gaat. Daarnaast is het belangrijk om jezelf goed voor te bereiden. Het maken van een goed ‘stoppen met roken stappenplan’ helpt daarbij.”
Pauline voegt hieraan toe: "Bijna iedere roker is weleens gestopt, het probleem zit ‘m dus vooral in de terugval “Er zijn grofweg 3 redenen waarom mensen weer beginnen met roken nadat ze een tijdje gestopt zijn:
1: tijdens grote stress of verdriet. Veel rokers denken dat een sigaret helpt bij stress of verdriet maar dat is niet zo. Dat is een gedachtenkronkel. Maar als er eenmaal iets ergs gebeurt dan kan je niet van jezelf verwachten dat je goed kan nadenken. Dan ben je één brok emotie. De een begint dan bijvoorbeeld te eten en de ander te roken. Net wat je gewend bent om te doen. Wat je dus moet doen is oefenen met dit soort gebeurtenissen voordat ze gebeuren.
Stel je bent een jaar gestopt. Het gaat hartstikke goed maar dan krijg je te maken met een ingrijpende gebeurtenis: je gaat scheiden, je verliest je werk, iemand uit je omgeving wordt ernstig ziek. Een sigaret zal je niet helpen om die situatie te veranderen maar kan wel zorgen dat je verslaving weer de kop op steekt.
2: op een feestje met allemaal gezellige rokers wil je meedoen… Helaas blijft het dan meestal nooit bij maar een sigaretje. De verslaving sluipt er zo weer in.
3: als je iedere sigaret door een roomsoesje hebt vervangen en 3 maanden en 30 kilo verder denkt: ‘wat is hier gebeurd??’. Om te voorkomen dat je in deze val trapt, zet je dit dus niet in jouw stoppen met roken stappenplan. Wat staat er dan wel in? Nou, het helpt om stoppen met roken te combineren met een gezond eetpatroon en extra bewegen. Dit versterkt elkaar! Een open deur, maar het is wel waar.”
2. Onlangs verscheen een artikel waarin stond dat iemand gemiddeld 5 tot 6 stoppogingen nodig heeft om van het roken af te komen? Klopt dat?
Pauline: “Dat zijn gemiddelden inderdaad. Dus als iemand 10 stoppogingen nodig heeft en een ander maar 1, dan kom je op een dergelijk gemiddelde uit.”
3. Als er iemand in jouw omgeving is die nog niet wil stoppen met roken, wat kan je dan doen om deze persoon te motiveren om wel te stoppen?
Wanda: “Vraag altijd eerst toestemming of je het over het roken mag hebben. Zo ja, vraag respectvol ‘waarom rook je?’.
Pauline: "Wees geduldig en laat iemand hier helemaal uitspreken: de bedoeling is dat ze aan het denken gezet worden. Veel mensen weten wel waarom ze zouden willen stoppen, maar niet waarom ze doen wat ze doen. In het antwoord hoor je vaak de gedachtekronkels die iemand heeft ten aanzien van het roken. Bijvoorbeeld het idee dat het zou helpen bij stress, die gedachtekronkels kan je dan op een later moment bespreken.
Wanda: En stel daarna de vraag ‘waarom zou je willen stoppen?’. Leg dan de verslaving uit en bespreek een stoppen met roken stappenplan.”
4. Wij pleiten er als patiëntenorganisatie Longkanker Nederland voor dat alleen de meest effectieve stoppen met rokenprogramma’s worden aangeboden en vergoed. Het is zo zonde van iemands tijd, motivatie en geld als de kans om blijvend te stoppen klein is. Wat is jullie mening daarover?
Wanda: “Helemaal mee eens. Hoe beter de stopmethode, hoe groter de kans van slagen. Als je faalt, weten we dat het heel vaak jaren duurt dat je het opnieuw durft te proberen. Stoppen kun je leren, het is een ernstige verslaving. Leer van je stoppogingen en zoek effectieve begeleiding.”
Pauline: Het is super belangrijk dat mensen op de juiste wijze begeleid worden. En het is juist bij de behandeling van kanker essentieel dat iemand stopt. Dan heb je minder kans op bijwerkingen zoals misselijkheid bij chemotherapie of wondinfecties bij een operatie. En grotere effectiviteit van de behandeling bij sommige chemo's en minder kans op uitzaaien van de tumor.”
5. Hoe weet je op dit moment waar je goede stoppen met roken zorg kunt krijgen?
Wanda: “Op de website ik stop nu van het Trimbos, vind je informatie over hoe je het beste kunt stoppen.” Pauline: “In principe zou iedere huisartsenpraktijk dit moeten kunnen aanbieden. Je kan kijken in het Kwaliteitsregister stoppen met roken en anders is er altijd nog de grootste rookstoppoli van Nederland in het Rode Kruis ziekenhuis in Beverwijk.”
6. Wanneer kun je een stoppen met rokenprogramma in het ziekenhuis volgen? En wanneer is dat via de huisartsenpraktijk?
Wanda: “Dat gaat in overleg met de huisarts. Als de huisarts in zijn praktijk een goed getrainde praktijkondersteuner heeft die in het kwaliteitsregister stoppen met roken staat, is dat de eerste keus. Zo niet, dan is een verwijzing naar een rookstoppolikliniek met intensieve begeleiding gewenst.”
7. Rookvrije ziekenhuizen, het leek zo mooi. Ook waar nu (eindelijk) de terreinen van verschillende ziekenhuizen geen rookabri’s meer hebben, zie je nog patiënten én medewerkers voor het ziekenhuis roken. Wat kan je daaraan doen? Zou het helpen om een vrijwilliger neer te zetten die mensen actief vraagt of ze hulp willen met stoppen met roken? En die en uitleg geeft over de mogelijkheden?
Wanda: “Vooral duidelijk zijn helpt: maak het niet zo ingewikkeld. In het Antoni van Leeuwenhoek is het geruisloos verlopen. Kijk naar de goede voorbeelden, niet naar de uitzonderingen. Tijdens je werk drink je ook geen alcohol of gebruik je ook geen drugs. In het vliegtuig, als je slaapt en in de bioscoop rook je ook niet. Je kan je verslaving prima ’even uitzetten’, neem overdag nicotinevervangers. Er is draagvlak voor niet roken in en buiten ziekenhuizen. Een meerderheid van de Nederlandse bevolking wil dit. En 80 % van de rokers wil stoppen. Handhaving hangt heel erg af van hoe iemand dat doet. Het is daarbij belangrijk dat je daarbij niet moraliseert.”
Pauline voegt hieraan toe: “Alle zorginstellingen moeten rookvrij worden, inclusief de terreinen: dat staat in het Preventieakkoord. Dus ook voor de ingang van het ziekenhuis of op het terrein van elk ziekenhuis mag straks niet meer gerookt worden. Het zou enorm helpen als de communicatieafdeling van elk ziekenhuis uitlegt waarom dat zo is. Dus overal borden plaatsen waarop staat dat we willen voorkomen dat onze kinderen rookgerelateerde ziektes krijgen.” En misschien in de overgangsfase de bezoekers die dit nodig hebben, een nicotine zuigtablet aanbieden als ze in het ziekenhuis moeten zijn. Totdat iedereen er gewend aan is geraakt en er rekening mee kan houden. De opgenomen patiënten die roken krijgen natuurlijk al nicotinepleisters aangeboden.”
8. Laatste vraag: Kunnen jullie uitleggen waarom het ook niet verstandig is om een e-sigaret te roken?
Wanda: “Als je wilt stoppen met roken is het verstandig de meest effectieve stopmethode te gebruiken. Bij 93% van de rokers mislukt de stoppoging bij het roken van een e-sigaret. De meeste mensen gaan dan binnen de e-sigaret roken en buiten de gewone sigaret. De verslaving blijft hierdoor in stand. Ook is de veiligheid van het gebruik van een e-sigaret op de lange termijn helemaal niet aangetoond.”
Pauline: “Ondanks alle marketing van de tabaksindustrie die beweert dat de e-sigaret een gezond alternatief zou zijn, lijkt het tegendeel nu het geval te zijn. Bij de gewone sigaret duurt het gemiddeld 20 jaar voordat de eerste ziektes optreden. Bij de e-sigaret worden nu zieken en doden geconstateerd bij jongvolwassenen. Het is geen kanker, maar wel longziekten waar jonge mensen die nog maar kort deze e-sigaretten gebruiken, aan overlijden. Recent is al bij muizen aangetoond dat zij longkanker kunnen krijgen door de e-sigaret. Ook hier beter niet aan beginnen dus."