In de toekomst kunnen huisartsen misschien vier maanden eerder zien of iemand een verhoogd risico op longkanker heeft. Dat kan met hulp van kunstmatige intelligentie (AI). Dat blijkt uit nieuw onderzoek.

AI kan informatie uit patiëntendossiers bekijken. Het systeem herkent signalen die kunnen wijzen op longkanker, nog voordat de patiënt zelf klachten heeft. De huisarts kan dan sneller actie ondernemen en de patiënt doorsturen voor een CT-scan in het ziekenhuis. Een onderzoeksteam van het Amsterdam UMC ontdekte dat je met de gegevens van de huisarts al kunt voorspellen wie een risico loopt op longkanker. De resultaten van dit onderzoek staan in een bekend medisch tijdschrift uit Groot-Brittannië.

Een miljoen dossiers onderzocht
De onderzoekers bekeken gegevens van ongeveer een miljoen mensen uit een grote database. Ze gebruikten slimme computerprogramma’s om te zien of ze tussen één en zes maanden vóór de diagnose konden voorspellen wie longkanker zou krijgen. 'Dat lukte in veel gevallen', zegt onderzoeker en oud-hoogleraar huisartsgeneeskunde Henk van Weert.

Vroeg erbij zijn maakt verschil
Een paar maanden eerder starten met een behandeling kan een groot verschil maken. De behandeling is dan vaak minder zwaar en de overlevingskans is groter. Nu wordt longkanker meestal pas ontdekt als het al in een laat stadium is. Daardoor overlijdt meer dan 80 procent van de patiënten binnen een jaar.

De AI leert van mensen die eerder longkanker hadden. Het systeem zoekt naar patronen in de medische geschiedenis van patiënten. Hoe de AI dat precies doet, moet nog verder worden onderzocht. Pas daarna kan het echt in de praktijk worden gebruikt.

Ook nuttig voor andere vormen van kanker
De onderzoekers denken dat deze manier van werken ook kan helpen bij het opsporen van andere kankersoorten die vaak laat worden ontdekt. Bijvoorbeeld alvleesklierkanker, maagkanker of eierstokkanker.

AI in het systeem van de huisarts
Als deze methode straks echt wordt gebruikt, dan komt het in het computerprogramma van de huisarts te staan. Dit heet het huisartsinformatiesysteem. Als de AI dan ziet dat iemand risico loopt, krijgt de huisarts een waarschuwing. De huisarts kan dan besluiten om verder onderzoek te doen. Al langer denken artsen dat de gegevens van huisartsen veel waardevolle informatie bevatten. In Nederland staan vaak niet alleen de gegevens van de patiënt in het dossier, maar ook die van familieleden.

Hulp voor de huisarts
De Landelijke Huisartsenvereniging vindt dat AI een goede ondersteuning kan zijn voor huisartsen. AI wordt nu nog niet gebruikt om ziektes op te sporen, maar daar komt waarschijnlijk in de toekomst verandering in. Veel huisartsen willen graag AI gebruiken, vooral om grote hoeveelheden informatie beter te begrijpen. Maar het is belangrijk dat het wetenschappelijk goed onderzocht is, voordat het echt wordt gebruikt in de zorg.

Bron NOS: Onderzoek Amsterdam UMC: AI kan longkanker in eerder stadium ontdekken