Tijdens november- de longkankermaand, vertellen patiënten en artsen waarom het belangrijk is deze maand extra aandacht te vragen voor longkanker. Vandaag in 'Het verhaal met de witte sjaal' Lisanne Kastelijn, longarts in het Antonius ziekenhuis.
“Betere behandelopties maken ons werk nog uitdagender”
Longkanker is al jaren de kankersoort waaraan in ons land jaarlijks de meeste mensen overlijden. In 2020 ging het om ruim 10.000 Nederlanders[1]. Toch zijn er volgens longarts Lisanne Kastelijn ook veel hoopgevende ontwikkelingen. “Bij sommige patiënten zien we resultaten waarover we tot kort geleden niet konden dromen.”
November is longkankermaand. Jaarlijks wordt dan extra aandacht gevraagd voor longkanker, onder meer symbolisch door een wit lintje te dragen. Vanwege de ernst van de ziekte en het grote belang om de diagnose zo vroeg mogelijk te stellen, gaan meerdere betrokken ‘ambassadeurs’ deze maand op de foto met een extra groot lintje in de vorm van een witte gebreide sjaal.
Een van hen is Lisanne Kastelijn, arts geworden in 2007 en gediplomeerd longarts sinds 2016. Longkanker is één van de subspecialisaties van dokter Kastelijn en haar zorg aan patiënten geeft ze in het St. Antonius ziekenhuis op de locatie Utrecht. “Laat ik voorop stellen dat longkanker nog altijd een heel nare aandoening is, dat blijkt ook uit de cijfers. En ook goed om meteen te benoemen: het beste wat je kan doen in de strijd tegen longkanker is niet roken of stoppen met roken.”
Ontwikkeling in behandelmogelijkheden
“De helft van de patiënten met de diagnose longkanker vinden we helaas pas in een vergevorderd, uitgezaaid stadium. Het goede nieuws is dat de ontwikkelingen in de behandeling van longkanker misschien wel het snelst gaan van alle kankers.”
“Vroeger was alleen chemotherapie beschikbaar als standaardbehandeling bij uitgezaaide longkanker, gericht op een beperkte langere overleving. Het laatste decennium is er al veel meer mogelijk. We zien bijvoorbeeld veel ontwikkelingen op het gebied van immuuntherapie. Aanvankelijk werd dat alleen gegeven aan patiënten met uitgezaaide longkanker, nu zien we dat ook patiënten met een beperkter stadium van longkanker hiervoor in aanmerking komen. Ook komt er steeds meer kennis over het effect van een mutatie in het DNA op het ontstaan van longkanker en de behandeling daarvan. Is er sprake van een behandelbare mutatie, dan kunnen we die doelgericht behandelen.”
“Deze ontwikkelingen zorgen dat meer longkankerpatienten langer overleven, ook met een over het algemeen goede kwaliteit van leven. Bij sommige patiënten zien we resultaten waarover we tot kort geleden niet konden dromen. Het is (nog) te vroeg om over genezing te spreken, maar er is een kleine groep patiënten met longkanker in een vergevorderd stadium bij wie we al twee jaar geen enkele toename van ziekte zien.”
Keerzijde
“Als longartsen willen wij mensen bij wie de ziekte is ontdekt natuurlijk zo snel en zo goed mogelijk helpen. Maar meer behandelopties en betere technieken om vast te stellen welke optie het meest kansrijk is voor een specifieke patiënt, zorgen er ook voor dat ons werk uitdagender wordt én dat patiënten vaak langer moeten wachten op de start van een behandeling. Dat is een keerzijde.”
“Bij longkanker kan het bijvoorbeeld ingewikkelder zijn dan bij borstkanker om voldoende weefsel te verkrijgen om vast te stellen of er sprake is van een mutatie in het DNA. Dat kost tijd. We kunnen ook niet alvast met een behandeling starten, maar moeten echt wachten tot duidelijk is welke specifieke vorm van longkanker iemand heeft en welke kenmerken de tumor heeft. Dan kan de behandeling daarop worden aangepast. Een behandeling meer op maat, geeft meer kans dat iemand er baat bij heeft.”
“Wij moeten dat heel goed uitleggen aan patiënten en hun naasten, zodat zij zich ook van dat aspect van longkanker bewust zijn. Meer bewustwording rond longkanker is cruciaal en daarom draag ik deze maand m’n witte sjaal!”
Door Nanno Benninga, foto: Michel Campfens
[1] Website Longkanker Nederland – Factsheet longkanker – geraadpleegd op 7 november 2022