Lees verder
De deur staat op een kier. Ik stap binnen in de kleine, donkere portiekflat. In de hal staat een zuurstoftank zachtjes te brommen. Ik volg de zuurstofslang naar de woonkamer waar het blauw staat van de rook. De tranen springen in mijn ogen. De zuurstofslang eindigt bij een man van begin 70 in verschoten sloffen en een smoezelige badjas. Terwijl de zuurstof in zijn neusgaten wordt geblazen, rookt hij een shaggie. Het is een trieste aanblik. Peuk versus mens. Eén-nul. Als de man mij ziet, drukt hij betrapt zijn sigaret uit in een overvolle asbak. Ik kijk hem streng aan en open een raam. De combinatie zuurstoftank en brandende sigaret is levensgevaarlijk, dat weet hij. Maar ik weet ook waarom hij weer rookt.
Ik ga tegenover hem zitten en vraag: ‘Hoe is het nu met u, wetende dat u longkanker heeft?’ Hij kijkt mij even aan en staart dan uit het raam. ‘Het is mijn eigen schuld, ik heb mezelf dagelijks verkankerd en nu is het zover. Dat terwijl het mij na ruim vijftig jaar roken voor het eerst in mijn leven was gelukt om te stoppen. Ik had al een jaar geen peuk aangeraakt! Zul je altijd zien.’
De eerste bezoeken in het ziekenhuis hadden zijn hoofd doen tollen. ‘Ze noemden operaties, chemotherapie, bestraling, weet ik wat voor therapie. Maar het enige wat ik dacht was: waar kan ik hier een peukie roken? Volgende week starten ze met het hele circus, we zullen zien.’
‘Hebben ze het ook gehad over het belang van stoppen met roken?’, vraag ik hem. Zijn gezicht klaart op en hij barst in lachen uit. ‘Ach meisje toch, wat heeft dat nu nog voor zin? De schade is al geschied!’
‘Dat is niet waar!’ zeg ik, luider dan mijn bedoeling is, waardoor de man acuut stopt met lachen en verbaasd achterover leunt. Zachter vervolg ik: ‘Uw behandelingen zijn gericht op genezing en u wás nota bene al gestopt.’
Diverse onderzoeken tonen aan dat de levensverwachting en de kwaliteit van leven verbetert bij mensen die stoppen met roken. Ook als ze pas net voor of zelfs óp het moment dat de diagnose longkanker wordt gesteld, stoppen. Opvallend is dat de grootste overlevingswinst juist wordt gezien in de groep stevige rokers: zelfs als je na meer dan dertig jaar lang zeker twintig sigaretten per dag hebt gerookt en enkele jaren later longkanker krijgt gediagnosticeerd, dan is je levensverwachting evident beter dan wanneer je tot aan de diagnose had doorgerookt.
Uiteraard geldt dan: hoe langer iemand is gestopt met roken, hoe beter. De levensverwachting hangt ook af van het stadium longkanker (wel of geen uitzaaiingen). Bovendien geldt dat bepaalde kankertherapieën, zoals chemotherapie, effectiever zijn wanneer een patiënt niet rookt. En complicaties en bijwerkingen van behandelingen, zoals huidinfecties na bestralingen door een slechtere wondgenezing, komen vaker voor bij patiënten die ook na de diagnose zijn blijven roken.
‘Stoppen met roken heeft dus altijd en om diverse redenen zin’, zeg ik, waarbij ik wilde dat ik pompoms had, net als een echte cheerleader. De man kijkt bedenkelijk. ‘Ik kan mij niet herinneren dat de dokters in het ziekenhuis dit hebben benoemd.’ ‘Dat doen ze vast nog wel’, zeg ik, hoewel ik weet dat het helaas vaak niet gebeurt.
Willen we het opnemen tegen de tabaksindustrie en zijn kankerverwekkende staafjes, dan zullen we binnen en buiten het ziekenhuis één team moeten vormen. Diverse medici strijden zij aan zij tegen het roken, met Wanda de Kanter als onvermoeibare aanvoerder. Soms steekt zij zich in een vriendelijk cheerleaderpakje, maar zo nodig ook in ruig rugby uniform. Ze strijdt niet alleen tegen de tabaks-industrie, maar ook tegen Den Haag, waar bij diverse politici sprake lijkt te zijn van een ‘spina non-exista’ als het aankomt op het bieden van weerstand tegen de tabakslobby.
Recent hekelde ook René Medema, directeur van het Antoni van Leeuwenhoekziekenhuis, het slappe Nederlandse anti-rookbeleid. Terecht, want preventieve maatregelen, zoals het bannen van sigaretten uit de supermarkt, het rookvrij maken van NS-stations en sportvelden zullen by far de meeste gezondheidswinst opleveren.
Toch zullen wij ook op individueel niveau mensen moeten blijven informeren en motiveren om te stoppen met roken. Ook, nee juíst, als iemand al meer dan dertig jaar rookt als een schoorsteen. Bij deze. Het is nooit te laat! Góóóóóóó Quitters!
Geschreven door Danka Stuijver, huisarts
Bron: de Volkskrant